ગુજરાતમાં EDનો સપાટો, એક જ દિવસમાં 1646 કરોડ રૂપિયાની ક્રિપ્ટો કરન્સી જપ્ત

ED Action in Ahmedabad |  પ્રવર્તન નિદેશાલય, અમદાવાદ (ઈડી) એ બિટકનેક્ટ ક્રિપ્ટો કરન્સી છેતરપિંડીના કેસમાં, પ્રિવેન્શન ઓફ મની-લોન્ડરિંગ એક્ટ, 2002 (પીએમએલએ) ની જોગવાઈઓ હેઠળ અંદાજે 1646 કરોડ રૂપિયાની કિંમતની વિવિધ ક્રિપ્ટોકરન્સીના રૂપમાં ગુનામાંથી મળેલી રકમ જપ્ત કરી છે.ભારતની  કોઇ પણ એજન્સી દ્વારા એક જ દિવસમાં જપ્ત કરવામાં આવેલી અત્યાર સુધીની સૌથી મોટી રકમ છે. રૂપિયા 2080 કરોડના મલ્ટિનેશનલ ક્રિપ્ટો કરન્સીના ગોટાળાની તપાસ દરમિયાન આ મસમોટી રકમના વ્યવહાર મળ્યા છે. ગુજરાતના આરોપી સતિષ કુંભાણીને ત્યાં પાડવામાં આવેલા દરોડા દરમિયાન ડિજિટલ સાધનમાંથી આ લેવડ-દેવડ સામે મળી આવી હતી. 

ઈડીના દરોડામાં આ ક્રિપ્ટોકરન્સી ઉપરાંત, ભારતીય રૂપિયા 13.50 લાખ, એક લેક્સસ કાર અને ડિજિટલ ઉપકરણો પણ જપ્ત કરવામાં આવ્યા છે. ઈડીએે સીઆઇડી, ક્રાઇમ, પોલીસ સ્ટેશન, સુરત દ્વારા નોંધાયેલી એફઆઇઆર ના આધારે પીએમએલએ જોગવાઈઓ હેઠળ તપાસ શરૂ કરી છે.  હેઠળ તપાસ દરમિયાન, એવું બહાર આવ્યું કે નવેમ્બર, 2016થી જાન્યુઆરી 2018 ના સમયગાળા દરમિયાન, આરોપીઓએ બિટકનેક્ટ ના કથિત 'લેન્ડિંગ પ્રોગ્રામ'માં રોકાણના રૂપમાં સિક્યોરિટીઝની છેતરપિંડી અને બિન-નોંધાયેલ ઓફર અને વેચાણ કર્યું હતું, વિશ્વભરના રોકાણકારો તરફથી, જેમાં ભારતમાં સ્થિત રોકાણકારોનો પણ સમાવેશ થાય છે.

બિટકનેક્ટ ના સ્થાપકે એક અસંગઠિત સંસ્થા સ્થાપી હતી અને ત્યારબાદ, પ્રમોટરોનું વિશ્વવ્યાપી નેટવર્ક સ્થાપિત કર્યું, અને તેમને કમિશન આપીને તેમના પ્રમોશનલ પ્રયાસો માટે પુરસ્કાર આપ્યો હતો. રોકાણકારોને કથિત ધિરાણ કાર્યક્રમમાં રોકડ અને બિટકોઇનના રૂપમાં ભંડોળ જમા કરાવવા માટે પ્રેરિત કરવા માટે, બિટકનેક્ટે અન્ય બાબતોની સાથે એવું પણ રજૂ કર્યું કે બિટકનેક્ટ એક કથિત માલિકીનું 'વોલેટિલિટી સોફ્ટવેર ટ્રેેડિંગ બોટ' ('ટ્રેેડિંગ બોટ') તૈનાત કરશે. જેનો તેમનો દાવો હતો કે, રોકાણકારોના ભંડોળનો ઉપયોગ દર મહિને 40% જેટલું ઊંચું વળતર જનરેટ કરવા માટે કરશે અને તેમણે બિટકનેક્ટ વેબસાઇટ પર કાલ્પનિક વળતર પોસ્ટ કર્યું હતું જે સરેરાશ, દરરોજ 1% અથવા વાર્ષિક ધોરણે આશરે 3700% જેટલું હતું. 

પરંતુ આ તમામ દાવાઓ બનાવટી પુરવાર થયા હતા. કેમ કે, આરોપીઓ જાણતા હતા કે બિટકનેક્ટ તેના કથિત ટ્રેડિંગ બોટ સાથે વેપાર કરવા માટે રોકાણકારોના ભંડોળનો ઉપયોગ કરતું નથી, તેના બદલે, તેઓએ રોકાણકારોના ભંડોળને તેમના દ્વારા નિયંત્રિત ડિજિટલ વોલેટ સરનામાં પર ટ્રાન્સફર કરીને તેમના પોતાના ફાયદા માટે અને તેમના સહયોગીઓના ફાયદા માટે ચોરી કરી હતી.તપાસ દરમિયાન, પ્રવર્તન નિદેશાલય, અમદાવાદ ઝોનલ ઓફિસે આ ક્રિપ્ટો વોલેટ્સના મૂળ અને નિયંત્રકોને છુપાવવા માટે અસંખ્ય ક્રિપ્ટો વોલેટ્સમાં કરવામાં આવતા વ્યવહારોના જટિલ નેટવર્કની તપાસ કરી હતી. 

 આ અગાઉ આ કેસમાં ઈડીએ અમદાવાદ ઝોનલ ઓફિસે 489 કરોડ રૂપિયા (આશરે) ની સ્થાવર અને જંગમ મિલકતો જપ્ત કરી હતી. ઓનલાઈન સ્ત્રોતો દ્વારા એવું પણ જાણવા મળ્યું છે કે વિદેશી નાગરિકોએ પણ બિટકનેક્ટમાં રોકાણ કર્યું હતું અને બિટકનેક્ટ કેસના મુખ્ય આરોપીની પણ યુ.એસ.એ.માં તપાસ ચાલી રહી છે.

- સીઆઇડી દ્વારા કેસ દાખલ, આરોપી ફરતે ગાળિયો કસાયો

ઈડી દ્વારા પ્રીવેન્શન ઓફ મની લોન્ડરિંગ એક્ટ હેઠળ કરવામાં આવી રહેલી તપાસમાં સીઆઇડીની સુરત બ્રાન્ચ દ્વારા કેસ દાખલ કરાયા છે. જેમાં આઇપીસીની 409, 406, 420, 120બી, 201 જેવી કલમનો સમાવેશ થાય છે. આ ઉપરાંત ગુજરાત પ્રોટેક્શન ઓફ ઈન્ટ્રેસ્ટ ઓફ ડિપોઝિટર્સ એક્ટની કલમ-3, પ્રાઇઝ ચિટ્સ એન્ડ મની સર્ક્યુલેશન સ્કીમની કલમ 4-5-6 અને ઈન્ફોર્મેશન ટેક્નોલોજી એક્ટની ૬૬ ડી હેઠળ વિવિધ કેસ દાખલ કરાયા છે.