બીજા નાયડુનો અભ્યુદય

આ એક બીજા નાયડુની વાત છે. નાગરિક ઉડ્ડયન મંત્રી કિન્જરાપુ રામ મોહન નાયડુ પાસે ઘણી જવાબદારીઓ છે. ૩૬ વર્ષીય નાયડુ, તેલુગુ દેશમ પાર્ટી (ટીડીપી) તરફથી મોદી સરકારમાં એકમાત્ર કેબિનેટ મંત્રી છે અને દેશના ઇતિહાસમાં કદાચ સૌથી યુવા નાગરિક ઉડ્ડયન મંત્રી છે. તેઓ ટીડીપીના રાષ્ટ્રીય મહાસચિવ પણ છે અને ગત જૂનમાં યોજાયેલી લોકસભા ચૂંટણીમાં ત્રીજી વખત શ્રીકાકુલમ લોકસભા મતવિસ્તારમાંથી જીત્યા હતા. તેમણે રૂજીઇ કોંગ્રેસના ઉમેદવારને નોમિનેટ કર્યા. શ્રીકાકુલમ લોકસભા મતવિસ્તારમાં, તમામ વિધાનસભા મતવિસ્તારો (શ્રીકાકુલમ, ઈચ્છાપુરમ, પલાસા, ટેક્કાલી, પટ્ટાપટ્ટનમ, અમુદલાવલસા અને નરસાન્નપેટા)માં પણ ટીડીપી ઉમેદવારો વિધાનસભાની ચૂંટણીમાં મધ્યમથી મોટા માર્જિનથી જીત્યા હતા. નાયડુનું કદ ઘણું વધી ગયું છે અને તેથી તેમની પાસેથી અપેક્ષાઓ પણ વધી છે.

એક મંત્રી તરીકે, નાયડુને ઘણી જવાબદારીઓ સોંપવામાં આવી છે જેમાં દેશની અંદર મુસાફરી માટેના હવાઈ ભાડાને નિયંત્રિત કરવા, સ્થાનિક ઉડ્ડયન ક્ષેત્રમાં 'મેક ઇન ઈન્ડિયા' કાર્યક્રમને પ્રોત્સાહન આપવું, નવા એરપોર્ટનો વિકાસ કરવો અને હાલના એરપોર્ટના ડિસઇન્વેસ્ટમેન્ટને આગળ વધારવાનો સમાવેશ થાય છે. નાણાં મંત્રાલય દ્વારા ઉન્નત વિકાસ, જાળવણી, સમારકામ અને નવીનીકરણ (એમઆરઓ) અને રાજ્યોને ઉડ્ડયન બળતણ પર કર ઘટાડવા માટે સંમત કરવા (ભારતમાં ઉડ્ડયન બળતણ પરના ઊંચા કર આ ક્ષેત્રની કામગીરીમાં સૌથી મોટી અવરોધ છે) વગેરે આ બધા મોટા પડકારો છે પરંતુ નાયડુ તેને પહોંચી વળવા માટે પગલાં લઈ રહ્યા છે.

નાગરિક ઉડ્ડયન સેવાઓનું નિયમન કરતો વર્તમાન ઉડ્ડયન કાયદો ઈ. સ. ૧૯૩૪માં તૈયાર કરવામાં આવ્યો હતો. ત્યારથી આ કાયદામાં ઓછામાં ઓછા ૨૧ સુધારા કરવામાં આવ્યા છે, જેમાં અગાઉના નાગરિક ઉડ્ડયન મંત્રી હરદીપ સિંહ પુરીએ ઈ. સ. ૨૦૨૩માં કરેલા સુધારાનો સમાવેશ થાય છે. નાયડુએ આ સુધારાઓ સાથે કોઈ છેડછાડ તો નથી કરી પરંતુ નવા કાયદાને ભારતીય એરક્રાફ્ટ વિધેયક નામ આપ્યું અને તેમાં ઘણી હદ સુધી 'મેક ઇન ઇન્ડિયા'નો સમાવેશ કરવાનો પ્રયાસ કર્યો. નિષ્ણાતો કહે છે કે નવું બિલ વધુ ભવિષ્યલક્ષી હોઈ શકે છે. નિષ્ણાંતોના મતે, પર્યાવરણને બચાવવા માટેના પગલાં તેમાં સામેલ થઈ શક્યા હોત કારણ કે વિશ્વની નજરમાં ભારત ક્લાઈમેટ ચેન્જના જોખમોને પહોંચી વળવાના પોતાના પ્રયાસોમાં ગંભીરતા દાખવી રહ્યું નથી.

સંસદના છેલ્લા સત્ર દરમિયાન કારગીલમાં સિવિલ એરપોર્ટ બનાવવાની સંભાવના પર પ્રશ્નો પૂછવામાં આવ્યા હતા, જેનો જવાબ આપતા નાયડુએ ભૂલ કરી હતી. જો કે નાયડુને વિસ્તાર અને મુદ્દાની સારી સમજ હતી, તેમણે કહ્યું કે કારગીલની ભૌગોલિક રચનાને ધ્યાનમાં રાખીને, ત્યાંના હાલના 'મિલિટરી એરપોર્ટ'માં સુવિધાઓનો વિસ્તાર કરવો મુશ્કેલ કાર્ય હતું. આના પર લદ્દાખના સ્વતંત્ર સાંસદ હાજી મોહમ્મદ હનીફા જાને તેમને યાદ અપાવ્યું કે આ એક નાગરિક એરપોર્ટ છે, જે આર્મીને લીઝ પર આપવામાં આવ્યું હતું.

નાયડુએ તરત જ તેમના જવાબમાં સુધારો કર્યો અને કહ્યું કે તે એક એરપોર્ટ ઓથોરિટી ઓફ ઈન્ડિયાનું એરપોર્ટ છે જે સુરક્ષા દળોને સોંપવામાં આવ્યું હતું. પરંતુ કારગીલ જેવા ભાગમાં 'સંરક્ષણ' એક સંવેદનશીલ શબ્દ છે, તેથી નાયડુની ભૂલ તરત જ પકડાઈ ગઈ. જો કે, તેમનો વિચાર ગંભીરતાથી દરેક વ્યક્તિ સુધી પહોંચ્યો કે કારગિલ અને લદ્દાખને દેશના બાકીના ભાગો સાથે સતત જોડાયેલા રાખવાની જવાબદારી સરકારની છે.

તેમનો મેસેજ સ્પષ્ટ હતો કે દુર્ગમ ભૌગોલિક સંરચનાને કારણે આ વિસ્તારો પાંચ મહિના સુધી દેશના બાકીના ભાગોથી લગભગ કપાયેલા રહે છે, પરંતુ આ સ્થિતિ બદલવી જરૂરી છે. નાયડુની પૃષ્ઠભૂમિ સૌ કોઈ જાણે છે. જ્યારે તેમના પિતા કે યર્ન નાયડુ (ટીડીપી સાંસદ અને ૧૯૯૬માં કેબિનેટ મંત્રી)નું ૨૦૧૨માં માર્ગ અકસ્માતમાં અવસાન થયું ત્યારે તેઓ સિંગાપોરથી દેશ પરત ફર્યા હતા. નાયડુ શ્રીકાકુલમમાં ટીડીપીમાં જોડાયા અને ૨૦૧૪માં અહીંથી ચૂંટણી લડયા. ત્યારે તેમની ઉંમર માત્ર ૨૬ વર્ષની હતી. ત્યારથી તેઓ લોકસભા ચૂંટણીમાં હાર્યા નથી. તેઓ ઈલેક્ટ્રોનિક એન્જિનિયર છે અને લોંગ આઈલેન્ડ યુનિવર્સિટીમાંથી એમબીએ પણ કર્યું છે.વિદેશમાં રહેવા અને કામ કરવાની અસર તેમના વિચારોમાં દેખાય છે. જ્યારે આ વર્ષે જૂનમાં દિલ્હી એરપોર્ટનો એક ભાગ ધરાશાયી થયો હતો અને જબલપુર અને રાજકોટમાં લગભગ સમાન ઘટનાઓ બની હતી, ત્યારે એરપોર્ટમાં બનેલા ઇન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર અંગે પ્રશ્નો ઉભા થયા હતા.