આપ કી કસમ .

દિલ્હી એક કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશ કરતાં વધુ કંઈ નથી જ્યાં વિધાનસભા અને સરકાર માટે મર્યાદિત સત્તાઓ છે. લેફ્ટનન્ટ ગવર્નર અને રાજ્ય સરકાર વચ્ચે સત્તાનું વિભાજન હંમેશા ચર્ચાનો વિષય રહે છે, તેમ છતાં, દિલ્હી વિધાનસભાની ગઈકાલે યોજાઈ ગયેલી ચૂંટણી અન્ય કોઈ પણ રાજ્યની ચૂંટણીઓ કરતાં ઓછી પ્રતિષ્ઠિત નથી. આ દરેક ક્ષેત્રમાં નાગરિકોની ચિંતાઓ ભરપૂર છે, જે દિલ્હીની ચૂંટણીઓને અનોખી બનાવે છે. ત્રણ મુખ્ય રાજકીય પક્ષો, AAP, BJP અને કોંગ્રેસે, તેમના પ્રચારમાં આ ચિંતાઓના સમાધાનો આપવા જોઈએ પણ છેલ્લી ઘડી સુધી એવું કંઈ થયું નથી. દિલ્હીનું ભવિષ્ય મતપેટીમાં કેદ થઈ ગયું છે જેનાથી નક્કી થશે કે કેન્દ્રમાં ભાજપ અને વિધાનસભામાં AAPની તરફેણમાં મતદાનનો દૌર તાજેતરના ચૂંટણી ચક્રમાં ચાલુ રહેશે કે નહીં. AAP એ તેના કલ્યાણકારી પગલાં અને સ્વચ્છ શાસન માટે ધર્મયુદ્ધ કરનાર તરીકેની છબીને પ્રોત્સાહન આપીને મધ્યમ અને નીચલા વર્ગના મતદારોના ગઠબંધનનો ટેકો મેળવવામાં સફળ રહી છે, જેના કારણે છેલ્લી બે ચૂંટણીઓમાં તેનો વિજય થયો છે. જોકે, આ વખતે દારૂ નીતિ કેસમાં ભૂમિકા બદલ અગ્રણી નેતાઓ અરવિંદ કેજરીવાલ અને મનીષ સિસોદિયાની ધરપકડ બાદ તેના ભ્રષ્ટાચાર વિરોધી મુદ્દા અને છબીને ફટકો પડયો છે.

કાર્યવાહક મુખ્યમંત્રી આતિશીએ પાર્ટીની છબીને પુનઃસ્થાપિત કરવાનો પ્રયાસ કર્યો છે, જ્યારે તેણે તેના મુખ્ય સમર્થન આધારને લક્ષ્ય બનાવીને વિવિધ પ્રકારની રાહતો આપીને તેના કલ્યાણકારી મેસેજને બમણો કર્યો છે. ભાજપે તેના પોતાના કલ્યાણ પર ભાર મૂકવા પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરવું પડયું છે, જ્યારે કોંગ્રેસે ખોવાયેલો આધાર પાછો મેળવવા માટે સખત મહેનત કરી છે. છતાં, ઝુંબેશ દુરુપયોગ અને કાદવ ઉછાળથી ભરેલી રહી છે, જેમાં મુખ્ય મુદ્દાઓ - ખાસ કરીને વાયુ પ્રદૂષણને કેવી રીતે હલ કરવા તે અંગે કોઈ સ્પષ્ટ વલણ નથી. જેમ જેમ ધૂળ સાફ થતી જશે, તેમ તેમ મતદારોએ એવા ઉમેદવારો પસંદ કરવા પડશે જે સંકુચિત માનસિકતાથી ઉપર ઉઠી શકે અને ભારતના સૌથી વધુ વસ્તી ધરાવતા શહેરના રહેવાસીઓની આકાંક્ષાઓ પૂર્ણ કરી શકે. આમ આદમી પાર્ટી ઘણી પ્રતિજ્ઞાાઓ લે છે, સોંગદ લે છે, વચનગંગાના વહેણ તો કેજરીવાલના મફલરમાં જ વીંટળાયેલા રહે છે.

એ વિડંબના છે કે જે દેશમાં સ્વતંત્રતાની ડાયમંડ જ્યુબિલી ઉજવાઈ છે, ત્યાં આપણે મતદાતાને એટલા જાગૃત કરી શક્યા નથી કે તે પોતાના અંતરાત્મા સાથે વાત કરીને મતદાન કરી શકે. નિઃશંકપણે, જો દેશમાં ગરીબી અને આર્થિક અસમાનતા છે, તો તે આપણા નીતિ નિર્માતાઓની નિષ્ફળતા છે, પરંતુ આપણી પાસે ઓછામાં ઓછી એટલી દેશભક્તિ હોવી જોઈએ કે આપણે સ્વાર્થી હિત માટે રાષ્ટ્રીય હિતોનું બલિદાન ન આપીએ. દિલ્હીની ચૂંટણીમાં વિધાનસભા ચૂંટણી પ્રક્રિયા દરમિયાન જે મફત રેવડીનો ખેલ ચાલ્યો, તેવા ખેલ વિવિધ રાજ્યોમાં ઘણા રાજકારણીઓના જન્મદાતા રહ્યા છે, પરંતુ હાલમાં, દિલ્હીમાં કેજરીવાલની વધુ ચર્ચા થઈ રહી. તેઓ દરરોજ નવા રાજકીય પ્રલોભનો આપીને મતદારોને પોતાના પક્ષમાં લાવવાનો પ્રયાસ કરી રહ્યા હતા.

વિડંબના એ છે કે થોડા સમય પહેલા સુધી, ભાજપનું ટોચનું નેતૃત્વ પણ કહેતું હતું કે મફત વસ્તુઓનું વિતરણ રાષ્ટ્રીય હિત માટે હાનિકારક છે, તે જ ભાજપ પોતાની મફત વસ્તુઓની નીતિઓથી કેજરીવાલને હરાવવા માટે ચૂંટણી મેદાનમાં ઉતર્યું. વાસ્તવમાં, છેલ્લી સામાન્ય ચૂંટણીઓમાં ૪૦૦ને પાર કરવાના સપનાને આંચકો મળ્યા પછી, ભાજપ પણ મફતની રમતમાં ફસાઈ ગયો છે. હવે કોંગ્રેસ પણ આ રેસમાં ઉતરી ગઈ છે. જે પૈસા લાંબા ગાળાનાં વિકાસ કાર્યોમાં રોકાણ કરવા જોઈતા હતા તે મફતની જાળમાં ફસાઈ ગયા છે. આ હકીકત કોઈથી છુપાયેલી નથી કે જે પણ વિભાગે મફતમાં સેવાઓ આપવાનું શરૂ કર્યું, તેની મૂળ જવાબદારીઓમાં નિષ્ફળતા મળી. પછી ભલે તે મફત વીજળી હોય, પાણી હોય કે બસ સેવા હોય. લગભગ આ જ હાલત ભારતીય રેલ્વેની છે, જે ભાડાવધારા સામે રાજકારણીઓના વિરોધ પછી પોતાને સુધારી શકતી નથી.

નિઃશંકપણે મફતની નીતિ લોકોને આળસુ બનાવે છે. લોકોને એટલા સક્ષમ બનાવવા જરૂરી છે કે તેમને કાયમી રોજગારની તક મળે. પછી તેમને મફતમાં માંગવાની કોઈ જરૂર નથી. આપણા પરિવાર અને સમાજની ધરી ગણાતી મહિલાઓને લલચાવવાનો ખેલ રાષ્ટ્રીય સ્તરે શરૂ થઈ ગયો છે. આની શરૂઆત સૌપ્રથમ મધ્યપ્રદેશથી થઈ હતી. પછી મહારાષ્ટ્રની બહેનો માટે નાણાકીય પ્રોત્સાહનો ગેમ ચેન્જર સાબિત થયા. હવે દિલ્હી વિધાનસભાની ચૂંટણીમાં પણ આ જ કવાયત જોવા મળી છે.