ISRO એ અંતરિક્ષમાં રચ્યો ઇતિહાસ, SpaDeX સેટેલાઈટે ડૉકિંગ પ્રોસેસ પૂર્ણ કરી, દુનિયાનો ચોથો દેશ બન્યો ભારત

Spacecraft Docking Successfully Completed: ભારતે અવકાશમાં નવો રેકોર્ડ બનાવ્યો છે. ISROના SpaDeX મિશને ઐતિહાસિક ડૉકિંગ સફળતા હાંસલ કરી છે. ઈસરોએ પ્રથમ વખત પૃથ્વીની ભ્રમણકક્ષામાં સફળતાપૂર્વક બે ઉપગ્રહો મૂક્યા. આ સાથે ભારત આ સિદ્ધિ મેળવનાર અમેરિકા, રશિયા અને ચીન પછી ચોથો દેશ બની ગયો છે. ભારત માટે આ ખરેખર ગર્વની ક્ષણ છે. પીએમ મોદીએ આ ઐતિહાસિક સિદ્ધિ માટે ઈસરોને અભિનંદન પાઠવ્યા છે.

આ એક ઐતિહાસિક ક્ષણ છે: ઈસરો 

સાથે જ ઈસરોએ પણ આ ઐતિહાસિક સિદ્ધિ માટે તેની સમગ્ર ટીમને અભિનંદન પાઠવતા કહ્યું કે SpaDeX મિશનની ડૉકિંગ પ્રોસેસ સફળતાપૂર્વક પૂર્ણ થઈ છે. આ એક ઐતિહાસિક ક્ષણ છે. હોલ્ડ પોઇન્ટને 15 મીટરથી 3 મીટર સુધી લાવવાની પ્રક્રિયા પૂર્ણ કરવામાં આવી હતી. ભારત અવકાશમાં સફળ ડૉકિંગ હાંસલ કરનાર ચોથો દેશ બન્યો.

12 જાન્યુઆરીએ પૂર્ણ થઈ હતી ટ્રાયલ

12 જાન્યુઆરી, રવિવારના રોજ બંને SpaDeX ઉપગ્રહો, ચેઝર અને ટાર્ગેટ, એકબીજાની ખૂબ નજીક આવ્યા હતા. બંને ઉપગ્રહોને પહેલા 15 મીટર અને પછી 3 મીટર નજીક લાવવામાં આવ્યા હતા. આના એક દિવસ પહેલા એટલે કે શનિવારે સ્પેસ ડૉકિંગ એક્સપેરિમેન્ટ (SpaDeX) મિશનમાં સામેલ બે ઉપગ્રહો વચ્ચેનું અંતર 230 મીટર હતું. અગાઉ આ મિશન પણ બેથી ત્રણ વખત સ્થગિત કરવામાં આવ્યું હતું.

ઈસરોએ આ મિશન 30 ડિસેમ્બરે લોન્ચ કર્યું હતું

અવકાશ ડૉકિંગ પ્રોસેસ મિશનનો ઉદ્દેશ અવકાશમાં ડૉકિંગ ટેકનોલોજીનું પ્રદર્શન કરવાનો છે, જે ભારતના ભાવિ અવકાશ પ્રયાસો માટે મહત્ત્વપૂર્ણ છે. હવે આ મિશન સ્પેસ સ્ટેશન અને ચંદ્રયાન-4ની સફળતા નક્કી કરશે. આંધ્રપ્રદેશના શ્રીહરિકોટામાં આવેલા સતીશ ધવન સ્પેસ સેન્ટરમાંથી 30 ડિસેમ્બરે ISROએ PSLV-C60 રોકેટની મદદથી આ મિશન સફળતાપૂર્વક લોન્ચ કર્યું હતું.

ભારતનું પ્રથમ મિશન જેને ડૉકિંગની જરૂર પડશે તે ચંદ્રયાન-4 હોઈ શકે છે. આ મિશન ચંદ્રમાંથી પૃથ્વી પર સેમ્પલ લાવશે. આ મિશનનું રીએન્ટ્રી મોડ્યુલ પૃથ્વીના વાતાવરણમાં ગરમીનો સામનો કરવા માટે તૈયાર કરવામાં આવશે. ચંદ્રમાંથી નમૂનાઓ વહન કરતું ટ્રાન્સફર મોડ્યુલ પૃથ્વીના વાતાવરણમાં રીએન્ટ્રી મોડ્યુલ સાથે ડૉક કરશે.

ભારતીય સ્પેસ સ્ટેશનની સ્થાપના માટે પણ ડૉકીંગની જરૂર પડશે. ઈસરોએ 30 ડિસેમ્બરે બે નાના ઉપગ્રહો - SDX01 (ચેઝર) અને SDX02 (ટાર્ગેટ) લોન્ચ કર્યા હતા. તેમને 20 કિમીના અંતરે લો-અર્થ સર્ક્યુલર ભ્રમણકક્ષામાં મૂકવામાં આવ્યા છે. આ પછી, તેઓ ધીમે ધીમે એકબીજાની નજીક આવ્યા અને ડૉકિંગ પ્રોસેસ હાથ ધરવામાં આવી.

𝗦𝗽𝗮𝗗𝗲𝗫 𝗠𝗶𝘀𝘀𝗶𝗼𝗻 𝗨𝗽𝗱𝗮𝘁𝗲:

Following the docking, ISRO has successfully managed both satellites as a combined unit.

In the upcoming days, ISRO will proceed with undocking and power transfer evaluations.#SPADEX #ISRO pic.twitter.com/tMmCcF5opG

— ISRO InSight (@ISROSight) January 16, 2025

આ પણ વાંચો: ચીને હેકર્સની ફોજ તૈયાર કરી, ભારત પર સાઈબર હુમલાનો ખતરો, બેન્કોને બનાવી શકે નિશાન

ડૉકિંગ શું છે અને તે શા માટે મહત્ત્વનું છે?

ડૉકિંગમાં બે ઝડપી ગતિશીલ અવકાશયાનને એક જ ભ્રમણકક્ષામાં લાવવાનો સમાવેશ થાય છે, પછી ધીમે ધીમે તેમને નજીક લાવવામાં આવે છે અને અંતે તેમને એકસાથે જોડવામાં આવે છે. ભારે અવકાશયાનની જરૂર હોય તેવા મિશનને પૂર્ણ કરવા માટે આ ક્ષમતા આવશ્યક છે. અવકાશયાન જે એક જ પ્રક્ષેપણ વાહન દ્વારા અવકાશમાં લોન્ચ કરી શકાતું નથી.