શું રાજકીય પક્ષોએ આવકવેરો ભરવો પડે છે? કોંગ્રેસે IT વિભાગ પર શું આરોપ લગાવ્યા?

Tax on Political Parties: કોંગ્રેસે તાજેતરમાં આરોપ લગાવ્યો હતો કે આવકવેરા વિભાગે બેંકોને કોંગ્રેસ, યુથ કોંગ્રેસ (IYC) અને નેશનલ સ્ટુડન્ટ્સ યુનિયન ઓફ ઈન્ડિયા (NSUI)ના ખાતામાંથી રૂ. 65 કરોડથી વધુ ટ્રાન્સફર કરવાની સૂચના આપી હતી. કોંગ્રેસના કોષાધ્યક્ષ અજય માકનએ તેને "આર્થિક આતંકવાદ" ગણાવ્યો હતો અને કહ્યું હતું કે આ પગલું એવા સમયે લેવામાં આવ્યું છે જ્યારે પાર્ટી આર્થિક સંકટનો સામનો કરી રહી છે અને આવકવેરા એપેલેટ ટ્રિબ્યુનલ સમક્ષ રૂ. 210 કરોડની કરની માંગ પેન્ડિંગ છે.

શું રાજકીય પક્ષો માટે આવકવેરો ભરવો જરૂરી છે?

આવકવેરા અધિનિયમ 1961 મુજબ, ચૂંટણી પંચમાં નોંધાયેલા રાજકીય પક્ષોને અમુક શરતો સાથે આવકવેરામાં છૂટ આપવામાં આવે છે. કાયદાની કલમ 13A કહે છે કે રાજકીય પક્ષોએ ઘરની મિલકત, અન્ય સ્ત્રોતોમાંથી આવક અથવા દાનમાં આપેલી આવક પર ટેક્સ ચૂકવવો પડશે નહીં. આ નાણાકીય વર્ષની કુલ આવકમાં ઉમેરવામાં આવશે નહીં. જો કે, શરત એ છે કે રાજકીય પક્ષે આ આવકની વિગતો જાળવી રાખવાની રહેશે અને તેને ઓડિટ માટે રજૂ કરવાની રહેશે. 20 હજાર રૂપિયાથી વધુના દાનનો રેકોર્ડ રાખવો જરૂરી છે. આ સિવાય રાજકીય પક્ષોએ રૂ. 2 હજારથી વધુનું કોઈપણ દાન રોકડમાં સ્વીકારવાનું નથી.

આવકવેરામાંથી આ મુક્તિ ત્યારે જ લાગુ થશે જ્યારે પક્ષની અધિકૃત વ્યક્તિ અથવા ખજાનચી ચૂંટણી પંચ સમક્ષ દાનની વિગતો જાહેર કરશે. રાજકીય પક્ષે ફાઇલ કરવાની છેલ્લી તારીખ પહેલાં આ ઘોષણા કરવાની રહેશે.

શું રાજકીય પક્ષોએ આવકવેરા રિટર્ન ફાઇલ કરવું જરૂરી છે?

જો રાજકીય પક્ષની આવક કલમ 13A હેઠળ અપાયેલી મુક્તિ મર્યાદા કરતાં વધી જાય, તો રાજકીય પક્ષો માટે પણ આવકવેરા રિટર્ન ફાઇલ કરવું ફરજિયાત બની જાય છે. કલમ 139 (4B) જણાવે છે કે જો કોઈપણ પક્ષની કુલ આવક આવકવેરા મુક્તિ મર્યાદા કરતાં વધી જાય, તો પક્ષના CEO અથવા ટોચના અધિકારીએ નિયત ફોર્મ પર રિટર્ન ફાઇલ કરવું પડશે.