કોણ છે PM ચરણ સિંહ ચૌધરી, જેમના જન્મદિને ઉજવાય છે ‘રાષ્ટ્રીય કિસાન દિવસ’

નવી મુંબઇ,તા. 23 ડિસેમ્બર 2023, શનિવાર 

આજે ખેડૂતો અને કોહિનૂરના મસીહા ચૌધરી ચરણ સિંહનો જન્મદિવસ છે. ચૌધરી ચરણ સિંહનો જન્મદિવસ એટલે કે 23મી ડિસેમ્બરને ખેડૂત દિવસ તરીકે ઉજવવામાં આવે છે. દેશ 23 ડિસેમ્બરે ખેડૂત દિવસની ઉજવણી કરે છે જે ભારતના 5માં વડા પ્રધાન ચૌધરી ચરણ સિંહની જન્મજયંતિ છે. તેઓ 1979-1980 સુધી ભારતના વડા પ્રધાન હતા અને દેશમાં ઘણી ખેડૂત-મૈત્રીપૂર્ણ જમીન સુધારણા નીતિઓમાં યોગદાન આપ્યું હતું.

ચરણ સિંહનો જન્મ 23 ડિસેમ્બર 1902ના રોજ મેરઠના નૂરપુર ગામમાં મીરસિંહ ચૌધરીના ઘરે થયો હતો. ચરણના પિતા મીર સિંહ, જે નાનપણથી જ અભ્યાસમાં હોશિયાર હતા, તેઓ ઇચ્છતા હતા કે, તે અભ્યાસ કર્યા બાદ બને તેટલી વહેલી તકે ઘરની જવાબદારી ઉપાડી લે, પરંતુ નસીબમાં કંઈક બીજું હતું.

1923 માં, ચરણ સિંહે મેરઠની સાયન્સ કોલેજમાંથી સ્નાતક પૂર્ણ કર્યું અને કાયદાનો અભ્યાસ કરવા ગાઝિયાબાદ આવ્યા. તે દિવસોમાં યુવાનોમાં આઝાદીની ચળવળ, ચંદ્રશેખર આઝાદ અને ભગતસિંહનો જબરદસ્ત ક્રેઝ હતો. 1929માં ચરણસિંહે પણ આઝાદીની ચળવળમાં ઝંપલાવ્યું હતું. આ દરમિયાન તેને જેલ પણ જવું પડ્યું હતું.

આ દરમિયાન, 1937 માં, તેઓ યુપી વિધાનસભામાં પ્રથમ વખત ધારાસભ્ય તરીકે ચૂંટાયા. ચરણ સિંહ 1951 થી 1967 સુધી યુપીમાં કોંગ્રેસનો મોટો ચહેરો હતા. આ સમયગાળા દરમિયાન તેઓ તમામ સરકારોમાં મહત્વના હોદ્દા પર રહ્યા. આ પછી, નેહરુથી નારાજ થવાને કારણે, તેમણે પાર્ટી છોડી દીધી અને ભારતીય ક્રાંતિ દળ નામની પાર્ટી બનાવી હતી. 

એક નજર રાજકીય કારર્કિર્દી પર 

વર્ષ 1967માં યુપીના સીએમ બન્યા હતા. ચરણ સિંહ 1979માં 5 મહિના માટે દેશના પીએમ બન્યા હતા. ઈન્દિરા ગાંધીની આગેવાની હેઠળની કોંગ્રેસે ચરણ સિંહ સરકારને ટેકો પાછો ખેંચી લીધો હોવાથી તેઓ સંસદમાં તેમની બહુમતી સાબિત કરે તે પહેલાં જ તેમણે રાજીનામું આપવું પડ્યું હતું. આ પછી 1980માં યોજાયેલી મધ્યસત્ર ચૂંટણીમાં ઈન્દિરા ગાંધી ફરી એકવાર પીએમ બન્યા.

પીએમ, સીએમ અને કેન્દ્રીય મંત્રીના હોદ્દા પર રહીને તેમણે ખેડૂતો માટે ઘણા પગલાં લીધા

• તેમણે ખેડૂતો માટે ઘણી કલ્યાણકારી યોજનાઓ પણ શરૂ કરી. ખેડૂતોને શાહુકારો અને તેમના અત્યાચારોથી રાહત આપવા માટે, તેમણે 1939 માં દેવું મુક્તિ બિલ રજૂ કર્યું. 
• કેન્દ્રમાં રહીને તેમણે ખેડૂત ગ્રામીણ વિકાસ બેંકની સ્થાપના કરી
• ખાતર પરનો સેલ્સ ટેક્સ દૂર કર્યો
• ગામડાઓને વીજળીનો 50 ટકા હિસ્સો આપવાનો નિર્ણય લેવાયો હતો. ગામડાઓમાં પીવાના પાણી અને રોડ બનાવવાના કામો કરવામાં આવ્યા હતા. 
  

એક ચર્ચાસ્પદ કિસ્સો

હર્ષ સિંહ લોહિત દ્વારા લખાયેલ પુસ્તક ચૌધરી ચરણ સિંહ સંક્ષિપ્ત જીવન ઇતિહાસમાં તેમની ઘણી પ્રખ્યાત વાર્તાઓની વિગતો આપવામાં આવી છે. 

1979માં જ્યારે તેઓ દેશના પીએમ હતા.ત્યારે તે એક ખેડૂતનો વેશ ધારણ કરીને તે ઈટાવાના ઉસરાસર પોલીસ સ્ટેશન પહોંચ્યો. અહીં કોન્સ્ટેબલ અને અન્ય સ્ટાફ પોતાનું કામ પૂરું કરીને ઘરે જવાની તૈયારી કરી રહ્યા હતા. આ દરમિયાન ચૌધરી ચરણ સિંહ જૂના ફાટેલા કપડા પહેરીને પોલીસ સ્ટેશન પહોંચ્યા. ચરણસિંહને આ વેશમાં જોઈને સૈનિકો તે કોણ છે તે ઓળખી શક્યા નહીં. તેણે સ્ટેશનમાં પ્રવેશ કર્યો અને કોન્સ્ટેબલને કહ્યું કે, બે બળદ ચોરાઈ ગયા છે અને તેણે ફરિયાદ નોંધાવવી પડશે. આના પર કોન્સ્ટેબલે તેને કાલે આવવા કહ્યું. જ્યારે ચરણ સિંહ જવા લાગ્યો ત્યારે કોન્સ્ટેબલે આવીને કહ્યું કે, ઈન્સ્પેક્ટર બોલાવી રહ્યા છે.

જ્યારે ચરણ સિંહ દરોગીજી પાસે પહોંચ્યા તો તેમણે તેમને વિવિધ પ્રકારના પ્રશ્નો પૂછવા માંડ્યા. પરંતુ ઇન્સ્પેક્ટરે તેમને ઠપકો આપ્યો અને રિપોર્ટ લખ્યા વિના જ મોકલી દીધા. આ પછી સૈનિક ફરી તેની તરફ દોડ્યો અને કહ્યું - બાબા, થોડો ખર્ચા પાણી મળી જાય તો અમે ફરિયાદ લઇ લઇશુ.આ પછી, 35 રૂપિયા આપીને ફરિયાદ લખવા માટે સંમત થયા હતા. આ પછી બાબાએ પોતાના ખિસ્સામાંથી 35 રૂપિયા કાઢ્યા અને શાસ્ત્રીને આપ્યા.

ફરિયાદ લખ્યા પછી જ્યારે સહી કરવાનો સમય આવ્યો ત્યારે કારકુન હસીને બોલ્યો, બાબા, તમે અંગૂઠો લગાવશો કે સહી? આના પર ચરણ સિંહે ખિસ્સામાંથી પેન કાઢી અને ચૌધરી ચરણ સિંહ લખ્યું. જેના કારણે ત્યાં હાજર ઈન્સ્પેક્ટર સહિત સમગ્ર સ્ટાફના પગ નીચેથી જમીન સરકી ગઈ હતી. પીએમ ચૌધરી ચરણ સિંહે કોઈને માફ ન કર્યા અને આખા પોલીસ સ્ટેશનને સસ્પેન્ડ કરી દીધા.

અવસાન

ખેડૂતો માટે પોતાનું સમગ્ર જીવન સમર્પિત કરનાર ચૌધરી ચરણ સિંહનું 29 મે 1987ના રોજ અવસાન થયું હતું. હાલમાં ચૌધરી સાહેબનો વારસો તેમના પૌત્ર જયંત ચૌધરી સંભાળી રહ્યા છે. તેમની પાર્ટીનું નામ રાષ્ટ્રીય લોકતાંત્રિક દળ છે. જેની સ્થાપના ચરણ સિંહના પુત્ર અજીત ચૌધરીએ 1996માં જનતા દળથી અલગ થયા બાદ કરી હતી.