પ્રેમના પરપોટો .

-  આ વર્ષે દિવાળી એ ભાઈ-બહેન માટે એક અદ્વિતીય પ્રસંગ બની રહેવાનો હતો.  જ્યારે બંદાએ મુંબઈમાં નોકરી પકડી હતી, જેનું સ્વપ્ન તેણે ઘણા લાંબા સમયથી જોયું હતું.

શહેરથી ઘણું દૂર, એક શાંતિપૂર્ણ ગામ હતું. ગામ એવું, જ્યાં સમય ધીરે ધીરે ચાલતો હોય, જ્યાં પ્રકૃતિની સાથે માનવીના મનનો સંગમ સહજ રીતે જોડાયેલો હોય. આ ગામમાં જીવનની સાધારણતા અને પ્રકૃતિનો ઝરણું  એવું હતું કે, જ્યાં દરેક ઉષા એક નવી આશા લઈને આવે, સૂર્યાસ્ત નિશાની રાખતી કે જીવનનું દરેક પાસું વૈભવસભર છે. અહીંની તુઓ પણ સમયના ઝોલામાં વિલિન થઈ જાય તેવી લાગતી, દરેક પર્વ અને તહેવાર, આ ગામને નવા રંગોથી શણગારી જતાં. તેમાં સૌથી વિશિષ્ટ તહેવાર દીવાળીએ ગામમાં આગવી જ રોનક લાવી દીધી.

દિવાળીના તહેવારે, ગામના લોકો તેમની પરંપરાઓને જાળવી રાખતા હતાં. ઘર ઘર દીવડાંથી ખીલી ઉઠતા, નાનાં-મોટાં મકાનોમાં રંગોળીથી આંગણાં શોભી જતાં, ફટાકડાંના અવાજથી આકાશ, પ્રેમ અને પરમ આનંદના રંગોથી ધસી જતું. આખા ગામના લોકો તહેવારની ચમકથી ઝળહળતા હતા. પરંતુ આ સમગ્ર પ્રસંગમાં એક ખાસ વાત હતી બંદા અને રાવી નામના ભાઈ-બહેનનો સંબંધ, જે ગામમાં અલગ જ રીતે પ્રખ્યાત હતો.

બંદા અને રાવીનો સંબંધ માત્ર ભાઈ-બહેનનો હતો તેવા નહીં, પણ એ વધુને વધુ મિત્રતાનું  દ્રષ્ટાંત હતો. તેઓએ એમના બાળપણથી જ એકબીજાને સાથ આપતા રહેવાનું શીખ્યું હતું. બંદા મોટો હતો,  તે પોતાની નાની બહેન રાવી માટે પિતા જેવી હસ્તિ હતી. જ્યારે બંદાની વહાલમાં હેત અને સંવેદના હતી. રાવીના પ્રેમમાં અખંડ નમ્રતા અને સમર્પણ હતું. તેઓ સાથે વધ્યા, સાથે મોટી મૂંઝવણોનો સામનો કર્યો. સાથે જીંદગીની નાનકડી ખુશીઓની ઉજવણી કરી.

આ વર્ષે દિવાળી એ ભાઈ-બહેન માટે એક અદ્વિતીય પ્રસંગ બની રહેવાનો હતો.  જ્યારે બંદાએ મુંબઈમાં નોકરી પકડી હતી, જેનું સ્વપ્ન તેણે ઘણા લાંબા સમયથી જોયું હતું. આ પહેલુ  વર્ષ હતું  કે બંદા દિવાળીના તહેવારમાં પોતાના ગામ અને પરિવારથી દૂર હતો. બંદા આ નવા શહેરમાં નવી દુનિયા બનાવી રહ્યો હતો, પણ તે જાણતો હતો કે ગામની શાંતિ, ત્યાંનો પ્રેમ, અને સૌથી મહત્વની વાત, રાવીનો સાથ ક્યારેક ન ભુલાય તેવી શાન્તિ આપતો.

ગામમાં દીવાળી તહેવારની તૈયારી શરૂ થઈ ગઈ હતી. ઘરોમાં રંગોળીઓ ઉભી થવા માંડી, દરેક ઘર દીવડાંથી ઉજાસમય થવા લાગ્યું,  ગામના આકાશમાં ફટાકડાંના ધમાકાઓ ગૂંજી રહ્યા હતા. ગામના લોકો આનંદમાં તરબોળ હતા, પણ રાવીના મનમાં એક ખાલીપણું હતું. બંદાની ગેરહાજરીનું ભારણ તેનાં મનમાં ટકોરા મારી રહ્યું હતું. એ જાણતી હતી કે તે દિવાળીમાં  બધું સુંદર છે, પણ બંદા વિના આ દિવાળી અસંપૂર્ણ લાગે છે.

આ સુંદર દીવાળીના દિવસે પણ રાવીને લાગતું કે કંઈક ખૂટતું હતું. જ્યારેય તે પોતાના ભાઈની સાથે રહી છે, દરેક પર્વની ઉજવણી તેનો અર્થ પોતે જ શણગારી લેતી. તે જાણતી હતી કે આ દિવાળી, તેના માટે, બંદાની વિના અધૂરી રહી જશે.

બીજી બાજુ, મુંબઈના માનવીઓ વચ્ચે બંદા પણ પોતાના ગામની યાદમાં વિમુખ થતો લાગતો હતો. તે નવી નોકરીમાં વ્યસ્ત તો હતો, પણ આ ચમકદમક ભરેલી દુનિયામાં કંઈક ખૂટી રહ્યું હતું. એ જ્ઞાાનસરિતા, જે તેણે જીવનની આગળની ઘટનાઓ માટે અપનાવેલી હતી. તેમાં દિવાળીની ઉજવણીની મીઠાશ ખૂટતી હતી. મુંબઈનો આકાશ ફટાકડાંના અવાજોથી ભરેલું હતું, છતાં બંદાને લાગતું હતું કે આ ઊંચી ઉડતી ઇમારતોની વચ્ચે પણ, તે પોતાની સૌથી મહત્વની વસ્તુ, રાવીને , ગુમાવવા નથી ઇચ્છતો.

એ રાત આવી, જેણે બંદાને એક નિર્ણય તરફ દોરી ગઈ. એણે નક્કી કર્યું કે તે 'આ દિવાળી રાવીની સાથે ઉજવશે, ભલે તે જ્યાં પણ હોય.' બીજાં ભાઈઓ-બહેનો જેવા, તેમનો આ સંબંધ પણ એટલો મજબૂત હતો કે, તે કોઈ ભૌતિક અંતરથી વિખરાઈ ન શકે. બંદાએ તરત જ બેગ તૈયાર કરી, રાત્રે જ બસ પકડી અને પોતાના ગામ તરફ રવાના થયો.

રાતભર બંદા બસમાં મુસાફરી કરી રહ્યો હતો. તે ગામ તરફ જતાં જતાં પોતાનો સમગ્ર બાળપણ, પોતાના ભાઈ-બહેનનો પ્રેમ, ગામના આકાશમાં ઉડી રહેલા પતંગો, દિવાળીના દિવડાં, અને રંગોળીના રંગોની યાદમાં ડૂબ્યો રહ્યો. જ્યારેય તે નક્કી કરતો કે તે ગામમાં પાછો જશે, તેનો અંતિમ ધ્યેય હંમેશા આ જ થતો.  પોતાનો પરિવાર અને પોતાનું ગામ, તેની માટે સૌથી મહત્વનું છે.

બીજી રાતે બંદા ગામમાં પધાર્યો. જેમ ગામના રસ્તાઓએ તે પગ મૂકતો ગયો, તેમ તે વધુને વધુ યાદો સાથે જીવન જીવતો થયો. ગામના દરેક ઘરોએ દીવડા લગાવેલા હતા, હવા ખુશ્બુભરી હતી, અને ગામના રસ્તાઓ જાણે કે બંદાને આવકારતા હતા. એ જાણતો હતો કે તે પોતાની જાતને જ શોધવા માટે આવી રહ્યો હતો, પોતાનું ઘર અને પોતાનો ભાઈ-બહેનના પ્રેમ માટે.

જ્યારે બંદા પોતાના ઘરની પાસે પહોંચ્યો, તે મૌન ઊભો રહ્યો. આ જગ્યા એની જાતનો એશ્વર્ય અને સમજણનો પાયો હતી. બારણું ખોલતાં, તે જોઈ શકે તેમ હતું કે ઘર પણ શણગારાયું હતું. દીવડાંના પ્રકાશથી ભરેલું, અને અંદર રાવી રંગોળી બનાવવામાં મશગૂલ હતી. તે તેનાં કાર્યમાં મશગૂલ હતી. પણ તે ભાઈની ગેરહાજરીનો બોજ બરાબર અનુભવતી હતી.

'જે  થાય તે  ખરું? શું આ દિવાળી બંદા વિના ઉજવાશે? : રાવી વિચારી રહી હતી. ત્યાર પછી બારણું ધીમેથી ખૂલ્યું.

'બંદા!' રાવીના મોંમાંથી આ શબ્દ બહાર નીકળતાં જ, તે ભાઈના ખભે વળગી પડી. તે ખરા અર્થમાં ભાવના અને ખુશીથી ભરાઈ  ગઈ હતી. આ ખુશી માત્ર એક સહેજ ભેટ જેવી ન હતી. તે ઉપહાર તહેવારની  પૂર્ણતાની બહાર આવીને માણતી હતી.

'તું જ આવી ગયો ખરો?' રાવીએ આશ્ચર્યભર્યા સ્વરે પૂછયું.

'અર્થ નથી, રાવી'

તે બંને સાથે બેઠાં. બંદાએ પોતાની નાની બહેનને ગળે લગાવી, તે નમ્રતાથી હસતી રહી. રાતમાં, જ્યારે બધાં દીવડાં બુજાઈ ગયા, ત્યારે બંદાએ એક નાનું પેકેટ  ઉઘાડી દીધું.

'આ છે તારી ભેટ,' તે હળવાશથી બોલ્યો. 'મારા માટે, તું એ જ છે, જે પ્રેમનો મોટો પરપોટો. નરમ, પ્રકાશમય અને અનંત.'

પેકેટમાનો પરપોટો ફાટી ગયો. સુંદર પ્રકાશની ઝલક આખા આકાશમાં છવાઈ ગઈ. રાવીના ચહેરા ઉપર રંગોળીના રંગો ખીલી ઉઠયા.