ભારતને અત્યાધુનિક હથિયાર આપશે અમેરિકા: મોદી-ટ્રમ્પની મીટિંગમાં થઈ શકે છે આ ડીલ

INDIA-US Defence Deal: વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી 13 ફેબ્રુઆરીએ વોશિંગ્ટન ડીસીમાં અમેરિકાના રાષ્ટ્ર પ્રમુખ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પ સાથે મુલાકાત કરશે. આ મહત્ત્વપૂર્ણ બેઠકમાં બંને દેશો વચ્ચે સંરક્ષણ સહયોગને વધુ મજબૂત કરવા પર ચર્ચા થશે. ભારત અને અમેરિકાની વચ્ચે વેપાર અને સૈન્ય ભાગીદારી છેલ્લા ઘણા સમયથી ઝડપથી વધી છે. આ મુલાકાતથી તેમાં વધુ મજબૂતી આવવાની સંભાવના છે. 

ભારત અને અમેરિકા એક સમાન વ્યૂહાત્મક દૃષ્ટિકોણ ધરાવે છે, વિશેષ રૂપે ઇન્ડો-પેસિફિક વિસ્તારમાં સ્વતંત્રતા અને સુરક્ષા સુનિશ્ચિત કરવા માટે. 2016માં અમેરિકાએ ભારતને મુખ્ય ડિફેન્સ પાર્ટનરનો દરજ્જો આપ્યો હતો, જેનાથી બંને દેશો વચ્ચે સંરક્ષણ સાધનો અને ટૅક્નોલૉજીના ટ્રાન્સફરને વેગ મળ્યો. આ સિવાય, 2018માં ભારતને સ્ટ્રેટેજિક ટ્રેડ ઑથરાઇઝેશન ટિયર-1(STA-1)નો દરજ્જો મળ્યો, જેનાથી ભારતને લશ્કરી અને દ્વી-ઉપયોગી ટૅક્નોલૉજીની વધુ અનુકૂળ ઍક્સેસ મળી.

આ પણ વાંચોઃ અમેરિકાથી ગેરકાયદે ભારતીયોને હાંકી કઢાયા, 205 લોકો સાથે અમૃતસરમાં ઉતરી શકે છે વિમાન

ભારતને મળી શકે છે આધુનિક હથિયાર

ભારત સામે લડાકુ વિમાન F-21, Boeing F/A-18 Super Hornet અને F-15EX Eagle જેવા અદ્યતન ફાઇટર એરક્રાફ્ટ ખરીદવાનો પ્રસ્તાવ છે. આ વિમાન ભારતીય વાયુસેનાની તાકાત વધારશે અને અમેરિકા સાથે લશ્કરી સંકલનને મજબૂત બનાવશે.

નૌસેના માટે અદ્યતન હેલિકોપ્ટર અને ડ્રોન

અમેરિકા MH-60R Seahawk હેલિકોપ્ટર (2.8 બિલિયનનો ડૉલરનો કરાર) અને Sea Guardian Unmanned Aerial System(UAS)ની સપ્લાય કરે તેવી શક્યતા છે, જે ભારતીય નૌસેનાની જાસૂસી અને વ્યૂહાત્મક ક્ષમતાઓમાં વધારો કરશે.

આધુનિક સુરક્ષા પ્રણાલી અને હથિયાર

ભારતે પહેલાં જ Apache અટેક હેલિકોપ્ટર (796 મિલિયન ડૉલર) અને Large Aircraft Infrared Countermeasure (189 મિલિયન ડૉલર)ની ખરીદી કરી છે. આ બેઠકમાં આ સંરક્ષણ કરારને હજુ વિસ્તાર કરવા પર ચર્ચા થઈ શકે છે. 

આ પણ વાંચોઃ ટ્રમ્પનું ટેરિફ યુદ્ધ: કેનેડા અને ચીન પર ટેરિફ નંખાયાં પણ ભારતને થયું આ નુકસાન

સંયુક્ત લશ્કરી અભ્યાસ અને તાલીમ

અમેરિકા અને ભારત Tiger Triumph જેવી ત્રિ-સેવા અભ્યાસ અને  Malabar જેવા નૌકાદળ અભ્યાસો દ્વારા તેમની વ્યૂહાત્મક ભાગીદારીને મજબૂત બનાવી રહ્યા છે. આ બેઠકમાં આ સૈન્ય અભ્યાસોને વિસ્તૃત કરવા પર સંમતિ બની શકે છે.

ભારત-અમેરિકા સંરક્ષણ સહયોગ કેવી રીતે વધશે?

FMS (Foreign Military Sales) અને  DCS (Direct commercial sales) હેઠળ શસ્ત્રો અને સંરક્ષણ ટૅક્નોલૉવજીની ખરીદીને સરળ બનાવવામાં આવશે. IMET (International Military Education and Training) કાર્યક્રમ હેઠળ ભારતને વધુ યુએસ લશ્કરી તાલીમ અને તકનીકી જ્ઞાન ઉપલબ્ધ કરાવી શકાય છે.

બંને દેશો LEMOA (Logistics Exchange Memorandum of Agreement), COMCASA (Communications Compatibility and Security Agreement)અને ISA (Industrial Security Agreement) જેવા કરારોને વધુ અસરકારક બનાવવા પર ચર્ચા કરી શકે છે.

ઇન્ડો-પેસિફિક વ્યૂહનીતિ અને વૈશ્વિક શક્તિ સંતુલન

અમેરિકા અને ભારત સામાન્ય લક્ષ્ય હેઠળ ચીનના વધતા પ્રભાવને સંતુલિત કરવા માટે ઇન્ડો-પેસિફિક વિસ્તારમાં સુરક્ષા સહયોગને વધુ મજબૂત બનાવી શકે છે.

QUAD દેશો અમેરિકા, ભારત, જાપાન અને ઓસ્ટ્રેલિયા સાથે સુરક્ષા વ્યૂહરચનાને વધુ આગળ વધારવાની યોજનાઓ બનાવી શકાય છે.

આ પણ વાંચોઃ જાપાનમાં જેલમાં જવા વૃદ્ધો જાણી જોઈને તોડે છે કાયદો, સંતાનો સારસંભાળ ન રાખતા હોવાથી પરિસ્થિતિ વણસી

Bay of Bengal Initiative પહેલ હેઠળ, ભારત, બાંગ્લાદેશ, શ્રીલંકા અને માલદીવની દરિયાઈ સુરક્ષાને મજબૂત બનાવવા માટે વધારાની લશ્કરી સહાય પૂરી પાડવામાં આવી શકે છે.

ભારત-અમેરિકા સંરક્ષણ સંબંધોના ફાયદા

• ભારતીય સેનાની ક્ષમતામાં વૃદ્ધિ થશે.
• આધુનિક સંરક્ષણ ટૅક્નોલૉજી સરળતાથી મેળવી શકાશે.
• સૈન્ય અભ્યાસ અને ઇન્ટરઑપરેબિલિટીમાં સુધારો થશે.
• ચીન અને પાકિસ્તાન જેવા વિરોધીઓ પર વ્યૂહનીતિમાં વધારો થશે.

ભારત માટે આ તક સોનામાં સુગંધ ભળવા જેવી છે, એટલે કે ભારતને પોતાની સંરક્ષણ જરૂરિયાતને મજબૂત બનાવવાની તક મળશે. જોકે, ક્વોડ હેઠળ ચીનને ઘેરવાની વ્યૂહનીતિથી ભારતને અમેરિકાનો ખુલીને સાથ મળશે.