ભારતે જહાજ ભરીને છાણ શા માટે કુવૈતમાં મોકલાવવુ પડ્યુ?

નવી દિલ્હી,તા. 16 જૂન 2022,ગુરુવાર

પયગંબર મોહમ્મદ પર બીજેપી પ્રવક્તા નુપુર શર્માની વિવાદાસ્પદ ટિપ્પણી બાદ ખાડી દેશો સાથેના સંબંધો વધુ વણસી રહ્યાં છે. આની અસર રાજકીય અને વ્યાપારી સંબંધોને થશે તેવુ પણ કહેવાઇ રહ્યું હતુ.

ઘઉં બાદ હવે કુવૈતે ભારતમાંથી ગાયનું છાણ મંગાવવાનો નિર્ણય કર્યો. ભારતમાંથી મોટી માત્રામાં ગાયનું છાણ કુવૈતમાં કન્ટેનર ભરીને મોકલ્યું છે.

શા માટે મોકલ્યુ છાણ? 

કુવૈતમાં ગાયના છાણનો ઉપયોગ ખજૂરની ખેતી કરવા માટે થાય છે.  આ સાથે વૈજ્ઞાનિકોએ એવો પણ દાવો કર્યો છે કે, આના કારણે ખજૂરની ઉપજ વધી છે. આ પછી કુવૈતે ભારતમાંથી ગાયના છાણની આયાત કરવાનો નિર્ણય લીધો. ભારતમાં ગાયના છાણની નિકાસ માટે આ અત્યાર સુધીનો સૌથી મોટો વિદેશી ઓર્ડર છે. જેનું કન્સાઈનમેન્ટ રાજસ્થાન અને ઉત્તર પ્રદેશથી મોકલવામાં આવી રહ્યું છે. 

અન્ય રાજ્યો પણ ગાયનું છાણ મોકલશે

પૂર્વ કૃષિ અને ખેડૂત કલ્યાણ મંત્રી અને સાંસદ રાધા મોહન સિંહ કાનપુરની ચંદ્રશેખર આઝાદ કૃષિ યુનિવર્સિટીમાં હાજર હતા. તેઓ યુનિવર્સિટીના કૃષિ વિજ્ઞાન કેન્દ્રમાં એક કાર્યક્રમમાં ભાગ લેવા આવ્યા હતા. રાધા મોહન સિંહે દાવો કર્યો હતો કે, કુવૈતના કૃષિ વૈજ્ઞાનિકોને ખજૂરની ખેતીમાં ગાયનું છાણ ખૂબ જ ફાયદાકારક ગણાવ્યુ હતુ. કુવૈતે આ પહેલાં ફૂડ ક્રાઇસિસની વચ્ચે ભારતથી ઘઉંની માંગણી કરી છે.

રાધા મોહન સિંહે કહ્યું કે, ભારત ગાયના છાણનું સૌથી મોટું ઉત્પાદક છે. હવે સરકાર ગાયના છાણની નિકાસ પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરવાની રણનીતિ બનાવી રહી છે.કુવૈતને 192 મીટ્રિક ટન ગોબરની આપૂર્તિ કરવામાં આવી રહી છે. હાલમાં જે ઓર્ડર મળ્યો છે તેના માટે રાજસ્થાન અને ઉત્તર પ્રદેશમાંથી ગાયનું છાણ મોકલવામાં આવી રહ્યું છે. આગામી સમયમાં અન્ય રાજ્યો પણ તેમાં જોડાઈ શકે છે.

ભારતની ગાયના છાણની ક્ષમતા કેટલી છે?

કુવૈતમાં કૃષિ વૈજ્ઞાનિકોએ એક સંશોધન કર્યું હતું. ગાયના છાણનો પાવડર તરીકે ઉપયોગ કરવાથી ખજૂરના પાકનું ઉત્પાદન વધ્યું હોવાનું જાણવા મળ્યું હતું. તારીખોની સાઈઝ અને કુલ જથ્થો બંને પહેલા કરતા ઘણા સારા હતા. આ પછી, કુવૈતની કંપની લામોરે ભારતમાં ગાયના છાણનો મોટો ઓર્ડર આપ્યો.

ભારતમાં, ગાયના છાણનો ઉપયોગ મોટાભાગે ઉપલા બનાવીને બળતણ તરીકે થાય છે. જો કે છેલ્લા કેટલાક વર્ષોમાં દેશમાં ગાયના છાણનો ઉપયોગ ઓર્ગેનિક ખાતરમાં પણ થવા લાગ્યો છે. તે જ સમયે, બ્રિટન અને ચીન જેવા ઘણા દેશોમાં, ગાયના છાણમાંથી મોટા પાયે વીજળી અને ગોબર ગેસનું ઉત્પાદન થાય છે. એક અંદાજ મુજબ ભારતમાં લગભગ 30 કરોડ પશુઓ છે. તેમાંથી દરરોજ લગભગ 30 લાખ ટન ગોબરનું ઉત્પાદન થાય છે.