15 મહિના પછી યુદ્ધ અટકશે! ઈઝરાયલ-હમાસ કઈ શરતો પર સહમત થયા, બંધકોની મુક્તિ કેવી રીતે થશે?

Image: Facebook

Israel Hamas War: ગાઝા પટ્ટીમાં ઈઝરાયલ અને હમાસની વચ્ચે ચાલુ યુદ્ધ હવે રોકાઈ શકે છે. જાણકારી અનુસાર ઈઝરાયલ અને હમાસની વચ્ચે સીઝફાયરને લઈને સહમતિ બની ગઈ છે. બુધવારે સીઝ ફાયર કરાર થવાની જાહેરાતની સાથે જ ગાઝામાં 15 મહિનાથી ચાલુ વિનાશકારી યુદ્ધ હવે ખતમ થઈ શકે છે. આ ડીલ હેઠળ ઈઝરાયલના બંધકો પણ મુક્ત થશે. જેને ઓક્ટોબર 2024માં હમાસે બંધક બનાવી લીધા હતા અને ગાઝામાં સંતાડી રાખ્યા છે પરંતુ ઈઝરાયલ અને હમાસ કઈ શરતો પર સહમત થયા છે? આ કરાર ક્યારથી શરૂ થશે? તે બંધક કેવી રીતે મુક્ત થશે જે હમાસની કેદમાં છે? આવો જાણીએ...

ક્યારથી થશે સીઝફાયર?

જાણકારી અનુસાર, ઈઝરાયલ અને હમાસની વચ્ચે ગાઝામાં સીઝફાયરનો કરાર રવિવાર 19 જાન્યુઆરીની તારીખથી લાગુ થશે. કતારની રાજધાની દોહામાં આને લઈને ઘણા અઠવાડિયાથી ચર્ચા કરવામાં આવી રહી હતી. બુધવારની રાત્રે આ કરારની જાહેરાત કરવામાં આવી છે. ઈઝરાયલના વડાપ્રધાન બેન્જામિન નેતન્યાહુના કાર્યાલયે કહ્યું છે કે મને આશા છે કે કરારના વિગતોને ટૂંક સમયમાં અંતિમ રૂપ આપવામાં આવશે.

કરારની શરતો શું છે?

ઈઝરાયલ અને હમાસની વચ્ચે થયેલા કરારમાં હમાસ તરફથી તબક્કાવાર બંધકોની મુક્તિ, ઈઝરાયલમાં સેંકડો પેલેસ્ટિનિયન કેદીઓની મુક્તિ અને ગાઝામાં વિસ્થાપિત હજારો લોકોને પાછા ફરવાની પરવાનગી આપવી સામેલ છે. કરાર હેઠળ ગાઝા વિસ્તારમાં અત્યંત જરૂરી માનવીય મદદ પણ પહોંચાડવામાં આવશે.

ક્યારે અને કેવી રીતે મુક્ત થશે બંધક?

ઈઝરાયલ અને હમાસની વચ્ચે સીઝફાયરનો પહેલો ફેઝ કુલ 42 દિવસોનો હોઈ શકે છે. હમાસની શરત એ છે કે સીઝફાયર ડીલના પહેલા તબક્કામાં ઈઝરાયલી સેના ગાઝા સરહદથી 700 મીટર પાછળ પોતાના વિસ્તારમાં જતી રહેશે. સીઝફાયર ડીલના પહેલા ફેઝમાં હમાસ 33 બંધકોને મુક્ત કરી શકે છે. જેમાં 5 મહિલાઓ સામેલ છે. ઈઝરાયલ તેની સામે 250 પેલેસ્ટિનિયન કેદીઓને છોડશે. તેના 15 દિવસ બાદ હમાસ અન્ય બંધકોને મુક્ત કરશે. આ દરમિયાન બંને પક્ષ સ્થાયી સીઝફાયર પર વાત કરશે.

આ પણ વાંચો: નેતન્યાહૂ ફરી ગયા? અમેરિકાએ યુદ્ધવિરામને મંજૂરી આપી છતાં કહ્યું- હજુ સમજૂતી પૂર્ણ નથી થઈ

બાઈડન અને ટ્રમ્પમાં ક્રેડિટની હોડ

આ દરમિયાન અમેરિકાના રાષ્ટ્રપતિ જો બાઈડન અને ત્યાંના નવા ચૂંટાયેલા રાષ્ટ્રપતિ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પની વચ્ચે ગાઝામાં સીઝફાયર માટે ક્રેડિટ લેવાની હોડ લાગી છે. બંને નેતાઓએ આ કરારને પોતાના પ્રયત્નોની જીત ગણાવી છે. જોકે, બેન્જામિન નેતન્યાહુએ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પને ફોન કરીને તેમનો આભાર માન્યો છે. બીજી તરફ બ્રિટનના વડાપ્રધાન કિયર સ્ટાર્મર, યુએનના મહાસચિવ એન્ટોનિયો ગુટેરેસ, અમેરિકાના પૂર્વ રાષ્ટ્રપતિ બરાક ઓબામા સહિત વિભિન્ન નેતાઓએ ઈઝરાયલ અને હમાસની વચ્ચે આ કરારનું સ્વાગત કર્યું છે.

હજુ એક અડચણ બાકી

ધ્યાન આપનારી વાત એ છે કે ઈઝરાયલ અને હમાસની વચ્ચે ગાઝામાં સીઝફાયરને લઈને કરાર પર સહમતિ બની છે. હજુ સીઝફાયરની સત્તાવાર કે ઔપચારિક જાહેરાત થઈ નથી. ઈઝરાયલના વડાપ્રધાન બેન્જામિન નેતન્યાહુને આ સીઝફાયરના કરારના ડ્રાફ્ટ્સને ઈઝરાયલની કેબિનેટથી મંજૂરી અપાવવી પડશે. નેતન્યાહુના ઘણા સમર્થકોએ આ ડીલનો વિરોધ કર્યો છે.

અત્યાર સુધી યુદ્ધમાં શું-શું થયું?

7 ઓક્ટોબર 2023એ હમાસે ઈઝરાયલની સરહદમાં ઘૂસીને ભયાનક હુમલો કર્યો અને નરસંહારને અંજામ આપ્યો હતો. હમાસના આ હુમલામાં 1,200 લોકો માર્યા ગયા હતા. આ સાથે જ હમાસે 250 અન્ય ઈઝરાયલીઓને બંધક બનાવી દીધા હતા અને તેમને ગાઝા લઈ ગયા હતા. તે બાદ ઈઝરાયલે ગાઝામાં હમાસ વિરુદ્ધ જવાબી હુમલા કર્યા. ગાઝાના અધિકાર વાળા પેલેસ્ટિનિયન આરોગ્ય અધિકારીઓ અનુસાર ઈઝરાયલના હુમલામાં અત્યાર સુધી 46,000 થી વધુ પેલેસ્ટિનિયન માર્યા ગયા છે. ગાઝાની અનુમાનિત 90 ટકા વસતી વિસ્થાપિત થઈ ગઈ છે. યુદ્ધની વચ્ચે બંને પક્ષોની વચ્ચે એક અઠવાડિયાનું સીઝફાયર થયું હતું. આ દરમિયાન હમાસે ઈઝરાયલના 100થી વધુ બંધકોને મુક્ત કર્યાં હતાં.