ખાદ્ય ફુગાવો ઘટે તો જ દરમાં ફેરફારની શક્યતા

ભારતીય રિઝર્વ બેંકના ભૂતપૂર્વ ડેપ્યુટી ગવર્નર, વિરલ આચાર્યએ જણાવ્યું હતું કે ખાદ્ય ફુગાવો ઘટે તો જ દરમાં ફેરફારની શક્યતા છે. ખાદ્ય ફુગાવો ઘરગથ્થુ અને રોકાણકારો બંનેની ફુગાવાની અપેક્ષાઓને અસર કરે છે.  જ્યારે આ અપેક્ષાઓ સ્થિર રહે છે, ત્યારે ફુગાવાની અનિશ્ચિતતા અને ટર્મ પ્રીમિયમ સ્થિર રહે છે.  આ અર્થતંત્રમાં ઋણની કિંમત ઓછી રાખવામાં મદદ કરે છે.  આવું માત્ર સરકારોના કિસ્સામાં જ નહીં, બેંકો અને કંપનીઓના કિસ્સામાં પણ થાય છે.  સંશોધન સતત દર્શાવે છે કે જ્યારે ઘરોમાં ખોરાક (અને બળતણ) ફુગાવો વધુ હોય છે, ત્યારે ફુગાવાના દર વિશે તેમની અપેક્ષાઓ વધે છે. હવે જો કામદારોની વાત કરીએ તો ખાદ્યપદાર્થો અને ઇંધણ જેવી આવશ્યક ચીજવસ્તુઓની કિંમતો વધી રહી છે, તો તેઓ વધુ વેતનની માંગ કરે છે, જેના કારણે વેતન મોંઘું થઈ શકે છે.  આ રીતે, ખાદ્યપદાર્થો અને ઇંધણની કિંમતો મુખ્ય ફુગાવાના દરને અસર કરી શકે છે.  આ એકંદર ફુગાવાને વ્યાપક બનાવે છે.  ફુગાવાના જુદા જુદા ભાગો અલગ છે અને એકબીજાથી પ્રભાવિત નથી તેવી ધારણા ખોટી છે. ખાદ્ય ફુગાવો અન્ય એક કારણ માટે મહત્વપૂર્ણ છે.  ઘણીવાર, રાજકીય કારણોસર, સરકારો ફુગાવાના દરને લક્ષ્યાંક બનાવે છે અને કેન્દ્રીય બેંક દ્વારા તેને નિયંત્રિત કરવાના પ્રયાસો નાગરિકોના વિશાળ હિતને ધ્યાનમાં રાખીને કરવામાં આવે છે. 

રશિયાથી તેલની આયાતમાં ઘટાડો

ભારતીય રિફાઈનર્સ દ્વારા ત્રણ મહિનાની રેકોર્ડ ખરીદી બાદ ઓગસ્ટમાં રશિયાથી ક્રૂડ ઓઈલની આવક જુલાઈની સરખામણીમાં ૧૪ ટકા ઓછી હતી.  ઇન્ડસ્ટ્રીના સૂત્રો અને ઇનવર્ડ ડેટા અનુસાર, રશિયન વેપારીઓએ વધુ ડિસ્કાઉન્ટ ઓફર કરવાનો ઇનકાર કર્યો હોવાથી ક્રૂડ ઓઇલ પરની બચત  નીચી સપાટીએ પહોંચી છે. બીજી તરફ ઈરાકે તેની કિંમત ઓછી હોવાને કારણે ભારતમાં તેનો બજાર હિસ્સો વધાર્યો છે.  રશિયા પાસેથી ક્ડ ઓઈલની આયાતમાં વધારો થયો તે પહેલા ઈરાક ભારતનો સૌથી મોટો ઓઈલ સપ્લાયર હતો. ભારતમાં ક્રૂડ ઓઈલની કુલ આયાતમાં રશિયન તેલનો હિસ્સો પણ જુલાઈની સરખામણીમાં ઓગસ્ટમાં ૩ ટકાથી વધુ ઘટીને ૪૦ ટકાથી નીચે આવી ગયો છે.  જ્યારે આ સમયગાળા દરમિયાન ઈરાકનો હિસ્સો લગભગ ૨.૪ ટકા વધ્યો હતો. ઓગસ્ટમાં ક્રૂડ ઓઈલની કુલ આયાત જુલાઈની સરખામણીમાં લગભગ ૬.૬ ટકા ઘટીને ૪૫ લાખ બેરલ પ્રતિ દિવસ થઈ હતી.