સીતાજીના 12 નામ કયા છે? જાણો તેના મહત્વ વિશે

નવી મુંબઇ,તા. 12 જાન્યુઆરી 2024, શુક્રવાર 

સીતા ભગવાન રામના પત્ની તથા લક્ષ્મીનો અવતાર મનાય છે. જનક નંદિની માતા જાનકી તો ભારતીય સતીત્ત્વ કે નારીતાનું પ્રેરક અને જીવંત પ્રતીક છે.

રામચરિત માનસમાં ભગવાન શ્રી રામ અને સીતાના જીવન વિશે વિગતવાર વર્ણન જોવા મળે છે. શ્રી રામચરિત માનસમાં પણ ભગવાન રામના અનેક નામોનો ઉલ્લેખ કરવામાં આવ્યો છે. માતા ભગવતી સીતાના અન્ય નામ શું અને શા માટે આપવામાં આવ્યા હતા તેના વિશે આજે વાત કરીશું. 

જનકનંદની

મહારાજ જનકની પુત્રી હોવાના કારણે માતા સીતાને જનકનંદની કહેવામાં આવતી હતી.

જાનકી

સીતાજીના પિતાને શાસ્ત્રોમાં જનક કહેવામાં આવ્યા છે. તેના પિતા તેને ખૂબ લાડ કરતા. તેથી જ માતા સીતાને જાનકી જી કહેવામાં આવે છે.

ભૂમિ

એવું માનવામાં આવે છે કે, સીતાજીનો જન્મ ખેતર ખેડતી વખતે થયો હતો. પૃથ્વીના ગર્ભમાંથી જન્મ લેવાના કારણે તેમને શાસ્ત્રોમાં ભૂમિ નામથી પણ સંબોધવામાં આવ્યા છે.

લક્ષાકી

જાનકીજીને ધનની દેવી લક્ષ્મીજી માનવામાં આવે છે. ત્યાંના લોકો સીતાજીને લક્ષ્મી સ્વરૂપા પણ માનતા હતા અને લોકો તેને લક્ષાકી નામથી સંબોધતા હતા.

મૈથિલી

મહારાજ જનકના રાજ્યનું નામ મિથિલા હતું. આ કારણે મિથિલાના લોકો તેમને મૈથિલી નામથી પણ સંબોધે છે. તેથી જ તેમનું નામ શાસ્ત્રોમાં પણ જોવા મળે છે.

સીતા

જે નામ સૌ કોઇ જાણે છે. હળના આગળના ભાગને બેઠક કહે છે. ઉપરાંત, સીતાજીનો જન્મ ત્યારે માનવામાં આવે છે જ્યારે ખેતર ખેડતી વખતે હળના આગળના ભાગમાંથી એક કલશ નીકળ્યો હતો. તેથી જ સીતના કારણે તેમનું નામ સીતા પડ્યું.

મૃણ્મયી

સીતાજી વિચાર, વાણી અને કાર્યમાં શુદ્ધ હતા અને શાસ્ત્રોમાં માટીને પણ પવિત્ર ગણાવવામાં આવી છે. તેથી જ તે પૃથ્વી પરથી જન્મ્યા હોવાથી તેનું નામ પણ મૃણમયી રાખવામાં આવ્યું હતું.

વૈદેહી

ધાર્મિક માન્યતા છે કે રાજા જનકને વિદેહરાજા જનક તરીકે પણ ઓળખવામાં આવતા હતા. તેમના પિતાના નામ પરથી તેમનું નામ વૈદેહી રાખવામાં આવ્યું હતું.

સિયા

ખૂબ જ સુંદર અને નમ્ર હોવાના કારણે માતા જાનકીજીને સિયા કહેવાયા. એવું માનવામાં આવે છે કે તે સમય દરમિયાન સમગ્ર પૃથ્વી પર માતા સીતાથી વધુ સુંદર કોઈ સ્ત્રી નહોતી.

વાનિકા

સીતાજીએ તેમનું મોટાભાગનું જીવન જંગલોમાં વિતાવ્યું હતું. પ્રથમ, તેણીએ શ્રી રામ સાથે 14 વર્ષનો વનવાસ વિતાવ્યો અને તે પછી, અયોધ્યા પાછા ફર્યા પછી, તેણે ફરીથી જંગલોમાં ગઈ અને આખી જીંદગી વાલ્મીકિજીના આશ્રમમાં રહી. આ કારણોસર, તેમનું એક નામ વાનિકા પણ હતું.

ક્ષિતિજા

માતા સીતાનું એક નામ શ્રતિજ એટલે કે આકાશ સાથે પણ જોડાયેલું છે. કારણ કે માતા ખેતરના મેદાનમાંથી ખુલ્લા આકાશ નીચે પ્રગટ થયા હતા. તેથી જ શાસ્ત્રોમાં માતાને ક્ષિતિજા નામથી પણ સંબોધવામાં આવ્યા છે.

સીતાશી

સીતાશીને સીતાજીનું એક નામ પણ માનવામાં આવે છે. આ નામ દૈવી ગુણોથી ભરપૂર માનવામાં આવે છે. આ જ કારણ છે કે, માતાને સીતાશી કહેવામાં આવે છે.